Η στεφανιαία νόσος μπορεί να εκδηλωθεί είτε ως χρόνια νόσος με συμπτωματολογία που αναπαράγεται υπό συγκεκριμένες συνθήκες, είτε ως οξεία νόσος. Οι κλινικές εκδηλώσεις της «χρόνιας» στεφανιαίες νόσου περιλαμβάνουν τη σταθερή στηθάγχη (πόνος στο στήθος κατά την προσπάθεια), τα συμπτώματα καρδιακής ανεπάρκειας (δύσπνοια) και διαφόρων ειδών καρδιακές αρρυθμίες. Συγκεκριμένα, ο όρος σταθερή στηθάγχη περιλαμβάνει πλήθος συμπτωμάτων όπως συσφιγκτικό άλγος, αίσθημα βάρους (πλάκωμα) ή και απροσδιόριστο αίσθημα δυσφορίας σε διάφορες εντοπίσεις, κυρίως πίσω από το στέρνο ή στο πάνω μέρος της κοιλιάς, στον λαιμό, ακόμα και στα δόντια και πολλές φορές συνοδεύεται από μούδιασμα στα άνω άκρα, ιδίως στο αριστερό. Οι εκδηλώσεις της «σταθερής» στεφανιαίας νόσου οφείλονται κατά κύριο λόγο στις σημαντικές στενώσεις των στεφανιαίων αρτηριών και συμβαίνουν πάντα στην προσπάθεια, συνήθης στο περπάτημα στην ανηφόρα ή στο γρήγορο βάδισμα.
Τα «οξέα στεφανιαία επεισόδια» οφείλονται κατά κύριο λόγο στη ρήξη (ράγισμα) κάποιας αθηρωματικής πλάκας με αποτέλεσμα τη δημιουργία θρόμβου και την αιφνίδια επιδείνωση της στένωσης, πχ από 30-40% σε 90% ή και πλήρη απόφραξη του αγγείου. Μπορούν δε να εκδηλωθούν είτε ως ασταθής στηθάγχη (με πόνο και στην ηρεμία), είτε ως οξύ έμφραγμα με εμφάνιση δύσπνοιας, αρρυθμιών ή όχι και τέλος η πρώτη εκδήλωση μπορεί να είναι ο θάνατος. Ο «αιφνίδιος θάνατος» στις περισσότερες περιπτώσεις είναι καρδιακός, οφείλεται συνήθως σε απόφραξη μεγάλου (κεντρικού) αγγειακού κλάδου που αιματώνει μεγάλη μυοκαρδιακή περιοχή.
Η θεραπευτική προσέγγιση των ασθενών με στεφανιαία νόσο ολοένα και εμπλουτίζεται με νέα «όπλα», είτε πρόκειται για νέες φαρμακευτικές ουσίες, είτε για νέα υλικά, είτε τέλος για νέες μεθόδους. Το εύρος των θεραπευτικών επιλογών είναι μεγάλο και εξαρτάται κυρίως από τη συμπτωματολογία του ασθενούς, την έκταση και τη βαρύτητα της νόσου, από συνυπάρχουσες νοσολογικές οντότητες κα, μα πάνω απ’ όλα έχει ως στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής (που κυρίως εκφράζεται στην εξάλειψη των συμπτωμάτων και στην αύξηση της λειτουργικής ικανότητας) και την καλύτερη πρόγνωση του ασθενούς. Οι θεραπευτικές επιλογές διακρίνονται κυρίως σε τέσσερις κατηγορίες και φυσικά συνδυασμούς αυτών:
Α) Υγιεινοδιαιτητικά μέτρα
Β) Φαρμακευτική αγωγή
Γ) Διαδερμική παρέμβαση – αγγειοπλαστική
Δ) Χειρουργική επαναιμάτωση (By-pass)
Η διαδερμική αγγειοπλαστική με μπαλόνι εφαρμόστηκε πρώτη φορά σε άνθρωπο το 1977 από τον Andreas Gruentzig. Έκτοτε έχουν γίνει και γίνονται τεράστια βήματα με κυριότερα αυτό της έλευσης των stents (μεταλλικών προθέσεων) στις αρχές της δεκαετίας του 1990 και αυτό της κατασκευής νέας γενιάς stents, επικαλυμμένων με φαρμακευτική ουσία (drug eluting stents) περίπου δέκα χρόνια αργότερα. Η αξία της αγγειοπλαστικής είναι πολύ μεγάλη ειδικά όταν γίνεται γρήγορα μετά την έναρξη των συμπτωμάτων οξέος εμφράγματος του μυοκαρδίου διότι πέραν της διάνοιξης της αρτηρίας, υπάρχει και σημαντική ωφέλεια στην πρόγνωση του ασθενούς από την επιβίωση της εμφραγματικής μυοκαρδιακής περιοχής που αλλιώς θα νεκρωνόταν.
Η χειρουργική αντιμετώπιση της στεφανιαίας νόσου, το γνωστό By-pass παραμένει ως η θεραπευτική προσέγγιση εκλογής της βαριάς και εκτεταμένης στεφανιαίας νόσου. Και στον τομέα της καρδιοχειρουργικής έχουν συντελεστεί σημαντικές εξελίξεις όπως η χρήση αρτηριακών μοσχευμάτων, το by-pass με πάλλουσα καρδιά ή χωρίς μέση στερνοτομή κα. Κλασική ένδειξη αποτελεί η πολυαγγειακή στεφανιαία νόσος με χαμηλό κλάσμα εξωθήσεως (επηρεασμένη συστολική λειτουργία αριστερής κοιλίας), η νόσος στελέχους και οι μη επιδεχόμενες αγγειοπλαστικής στενώσεις σε σημαντικές στεφανιαίες αρτηρίες.
Η στεφανιαία νόσος εκδηλώνεται κλινικά όταν οι αθηρωματικές πλάκες προκαλέσουν σημαντικές στενώσεις στις αρτηρίες της καρδιάς και προκληθεί ισχαιμία στο μυοκάρδιο. Έχει αποδειχτεί ότι σημαντικές στενώσεις, αυτές δηλαδή που μειώνουν την αιματική ροή, είναι αυτές που προκαλούν πάνω από 70% μείωση της διαμέτρου του αυλού.