Οι συχνότερες παθήσεις του περικαρδίου είναι η οξεία περικαρδίτιδα και η συλλογή υγρού στο περικάρδιο (περικαρδιακή συλλογή). Η οξεία περικαρδίτιδα μπορεί να εξελιχθεί σε υποτροπιάζουσα περικαρδίτιδα ή σε συμπιεστική περικαρδίτιδα. Η περικαρδιακή συλλογή μπορεί να εξελιχθεί σε καρδιακό επιπωματισμό (όταν δεν μπορεί να διαταθεί άλλο το περικάρδιο και συμπιέζονται από την πίεση του υγρού οι καρδιακές κοιλότητες).
Το περικάρδιο είναι ένας λεπτός σάκος που περιβάλλει την καρδιά και περιέχει φυσιολογικά μια μικρή ποσότητα υγρού, για να μην τρίβεται η καρδιά κατά τις κινήσεις της.
Η περικαρδίτιδα οφείλεται σε πολλές αιτίες, στις περισσότερες όμως περιπτώσεις δεν ανευρίσκεται κάποιο αίτιο, οπότε την ονομάζουμε ιδιοπαθή περικαρδίτιδα.
Οι συνηθέστερες αιτίες περικαρδίτιδας είναι οι ιώσεις, ο καρκίνος, τα αυτοάνοσα νοσήματα, ο υποθυρεοειδισμός, η φυματίωση και οι μικροβιακές λοιμώξεις. Μορφή περικαρδίτιδας μπορεί να εμφανιστεί μετά από εγχείρηση στην καρδιά ή μετά από έμφραγμα. Τέλος, η αιτία της περικαρδίτιδας μπορεί να είναι τραυματική ή να οφείλεται σε λήψη ορισμένων φαρμάκων
Η διάγνωση των παθήσεων του περικαρδίου γίνεται με το ηλεκτροκαρδιογράφημα, το υπερηχοκαρδιογράφημα, την ακτινογραφία θώρακος και με αιματολογικές εξετάσεις.